ભારત સરકાર દ્વારા ગરીબ અને મધ્યમવર્ગ ના લોકો માટે અટલ પેન્શન યોજના ચાલુ કરવામાં આવી છે. ગરીબ લોકોની વૃદ્ધાવસ્થા માં આવકરૂપે દર મહિને રૂપિયા 1000 થી 5000 સુધીનું પેન્શન મળશે. આ યોજના માં 18 થી 40 વર્ષની ઉંમર ના વ્યક્તિઓ લાભ લઈ શકે છે.
અટલ પેન્શન યોજના શું છે?
નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલી દ્વારા વર્ષ 2015ના બજેટ ભાષણમાં અટલ પેન્શન યોજના નો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. આ યોજના 9 મે, 2015ના રોજ કોલકાતામાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવી હતી.
અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ લાભાર્થીઓની 60 વર્ષ ની ઉંમર પછી, 1000 થી 5000 રૂપિયા સુધીની રકમ પેન્શન તરીકે આપવામાં આવશે. આ પેન્શનની રકમ લાભાર્થીઓની ઉંમર અને રોકાણના આધારે નક્કી કરવામાં આવશે. અટલ પેન્શન યોજના 2023 માં, તમે ઓછી રકમ જમા કરીને દર મહિને વધુ પેન્શન મેળવવાના હકદાર બની શકો છો, પરંતુ અકાળે મૃત્યુના કિસ્સામાં તમે તમારા પરિવાર માટે તેનો લાભ પણ મેળવી શકો છો.
અટલ પેન્શન યોજના માં લાભાર્થીઓ માટે યોગદાન નો ચાર્ટ
અટલ પેન્શન યોજના માં મળવાપાત્ર લાભ
અટલ પેન્શન યોજના માં લાભાર્થી ને 60 વર્ષની ઉંમરે પહોંચવા પર નીચેના ત્રણ લાભો મળશે:
- લઘુત્તમ પેન્શન રકમની ગેરંટી : અટલ પેન્શન યોજના અંતર્ગત દરેક લાભાર્થીને 60 વર્ષની ઉંમર પછી મૃત્યુ સુધી પ્રતિ માસ રૂ.1000 અથવા રૂ.2000 પ્રતિ માસ અથવા રૂ.3000 પ્રતિ માસ અથવા રૂ.4000 પ્રતિ માસ અથવા રૂ.5000 પ્રતિ માસની ખાતરીપૂર્વક લઘુત્તમ પેન્શન ની રકમ મળશે.
- જીવનસાથીને ન્યૂનતમ પેન્શન રકમની ગેરંટી : લાભાર્થીના મૃત્યુ પછી, લાભાર્થીના જીવનસાથી ના મૃત્યુ સુધી, લાભાર્થીને સમાન પેન્શનની રકમ મેળવવા માટે હકદાર રહેશે.
- લાભાર્થીના નોમિનીને પેન્શનની રકમનું રિફંડ : લાભાર્થી અને જીવનસાથી બંનેના મૃત્યુ પછી, લાભાર્થીના નોમિની 60 વર્ષની ઉંમર સુધી એકત્રિત પેન્શન સંપત્તિ મેળવવા માટે હકદાર રહેશે.
સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ (60 વર્ષની વયે નિવૃત્તિ)
- લાભાર્થી આ યોજના માટે હકદાર છે. તેના ખાતામાં આપેલું યોગદાન તેના યોગદાન પર મળેલી ચોખ્ખી વાસ્તવિક કમાણી સાથે પરત કરવામાં આવશે. (એકાઉન્ટ મેઇન્ટેનન્સ ચાર્જને બાદ કર્યા પછી)
- જો કે, 31 માર્ચ, 2016 પહેલા આ યોજનામાં જોડાનાર અને સરકારી સહ-ફાળો મેળવનાર લાભાર્થીના કિસ્સામાં, જો તે 60 વર્ષ પહેલાં સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ પસંદ કરે તો તેને સરકારી સહ-ફાળો અને તેના પર મળેલી આવક નહીં મળે.
60 વર્ષ પહેલાં મૃત્યુ થાય તો
- વિકલ્પ 1: જો લાભાર્થી 60 વર્ષ પહેલાં મૃત્યુ પામે છે, તો લાભાર્થીના જીવનસાથીને ખાતામાં યોગદાન આપવાનું ચાલુ રાખવા માટે વિકલ્પ મળશે. હપતાની મૂળ સીમા સુધી જીવનસાથીના નામે રાખી શકાય છે. જો લાભાર્થી 60 વર્ષની ઉંમરે પહોંચી ગયો હોય, તો લાભાર્થીની પત્ની તેના મૃત્યુ સુધી લાભાર્થીની સમાન પેન્શનની રકમ મેળવવા માટે હકદાર હશે.
- વિકલ્પ 2: APY હેઠળ અત્યાર સુધી એકઠી થયેલી સંપૂર્ણ રકમ પત્ની અથવા નોમિનીને પરત કરવામાં આવશે.
અટલ પેન્શન યોજના માટે પાત્રતા
અટલ પેન્શન યોજના માટે જોડાવાની ઉંમર અને યોગદાનનો સમયગાળો નીચે મુજબ આપેલ છે:
- આ યોજનામાં જોડાવાની લઘુત્તમ ઉંમર 18 વર્ષ અને મહત્તમ ઉંમર 40 વર્ષ હોવી જોઈએ.
- નિવૃત્તિ અને પેન્શનની શરૂઆતની ઉંમર 60 વર્ષ હશે.
- તેથી, આ યોજના હેઠળ, લાભાર્થી દ્વારા યોગદાનની લઘુત્તમ સીમા 20 વર્ષ કે તેથી વધુ હોવી જોઈએ.
- પાત્ર કેટેગરી હેઠળના તમામ બેંક ખાતા ધારકોના ખાતામાં ઓટો ડેબિટ સુવિધા સાથે આ યોજના માં જોડાઈ શકે છે,જેના કારણે ફાળો વસૂલવાના ચાર્જમાં ઘટાડો થશે.
- ગ્રાહકોએ તેમના બચત બેંક ખાતામાં જરૂરી સંતુલન જાળવવું ફરજિયાત છે જેથી કોઈ પણ વિલંબિત ચુકવણી દંડ ટાળી શકાય.
- કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કુલ યોગદાનના 50% અથવા રૂ.1000 પ્રતિ વર્ષ, જે ઓછું હોય તે મેળવશે.
- દરેક પાત્ર લાભાર્થીના ખાતામાં 5 વર્ષના સમયગાળા માટે, એટલે કે નાણાકીય વર્ષ 2018-19 થી 2022-23 સુધી સહ-યોગદાન આપવામાં આવશે.
વૈધાનિક સામાજિક સુરક્ષા યોજનાઓના સભ્યો આ યોજના હેઠળ પાત્ર નથી.
વૈધાનિક સામાજિક સુરક્ષા યોજનાઓ
- કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ અને વિવિધ જોગવાઈઓ અધિનિયમ, 1952.
- કોલ માઇન્સ પ્રોવિડન્ટ ફંડ એન્ડ મિસેલેનિયસ પ્રોવિઝન્સ એક્ટ, 1948.
- આસામ ટી પ્લાન્ટેશન પ્રોવિડન્ટ ફંડ અને પરચુરણ જોગવાઈઓ, 1955.
- સીમેન્સ પ્રોવિડન્ટ ફંડ એક્ટ, 1966.
જમ્મુ અને કાશ્મીર એમ્પ્લોઇઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ એન્ડ મિસેલેનિયસ પ્રોવિઝન્સ એક્ટ, 1961. - કોઈપણ અન્ય વૈધાનિક સામાજિક સુરક્ષા યોજના.
- નોંધ: 1 ઓક્ટોબર, 2022 થી કરદાતાઓ APY માં જોડાવા માટે પાત્ર રહેશે નહીં. જો 1 ઑક્ટોબર, 2022 ના રોજ અથવા તે પછી, નોંધાયેલા લાભાર્થીને પછીથી જાણવા મળે છે કે તેણે અરજીની તારીખે અથવા તે પહેલાં આવકવેરો ચૂકવ્યો છે, તો અટલ પેન્શન યોજના ખાતું સમાપ્ત કરવામાં આવશે, અને ત્યાં સુધી જમા કરાયેલા નાણાં પરત કરવામાં આવશે.
અટલ પેન્શન યોજના માટે જરૂરી ડોક્યુમેન્ટ
- આધાર કાર્ડ
- ચાલુ બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસ બચત ખાતાની માહિતી
અટલ પેન્શન યોજના માં અરજી કઇ રીતે કરવી?
અટલ પેન્શન યોજનામાં અરજી 2 રીતે અરજી કરી શકાય છે: 1 ઓનલાઇન અને 2 ઓફલાઇન
અટલ પેન્શન યોજનામાં ઓનલાઇન અરજી 2 પ્રક્રિયા થી કરી શકાય છે:
પ્રક્રિયા 1 :
- અરજદાર તેની બેંકની નેટ બેંકિંગ સુવિધાનો ઉપયોગ કરીને A.P.Y. ડાઉનલોડ કરી શકે છે. ખાતું ઓનલાઈન પણ ખોલાવી શકાય છે.
- અરજદાર તેના ઇન્ટરનેટ બેંકિંગ એકાઉન્ટમાં લૉગિન કરીને ડેશબોર્ડ પર APY શોધી શકે છે.
- અરજદારે કેટલીક મૂળભૂત વિગતો અને નોમિની વિગતો ભરવાની રહેશે.
- અરજદારે ખાતામાંથી હપતાના ઓટો-ડેબિટ માટે સંમતિ આપવી પડશે અને ફોર્મ સબમિટ કરવું પડશે
પ્રક્રિયા 2 :
- સૌથી પહેલા અટલ પેન્શન યોજના ની વેબસાઇટ પર જાઓ અથવા અહીં ક્લિક કરો
- પછી ‘અટલ પેન્શન યોજના‘ પસંદ કરો
- ત્યાં, અટલ પેન્શન યોજના માટે ‘રજિસ્ટ્રેશન‘ પસંદ કરો
- ફોર્મમાં મૂળભૂત વિગતો ભરો.
- અરજદાર ત્રણ વિકલ્પો દ્વારા KYC કરી શકે છે.
- ઑફલાઇન કેવાયસી : જ્યાં આધાર કાર્ડની XML ફાઇલ અપલોડ કરી શકો છો
- આધાર : જ્યાં મોબાઈલ નંબર પરનો OTP આધાર સાથે રજીસ્ટર થાય છે તે ચકાસણી દ્વારા KYC કરી શકો છો
- વર્ચ્યુઅલ આઈડી : કે.વાય.સી. માટે આધાર વર્ચ્યુઅલ આઈડી બનાયેલી છે.
- અરજદાર ત્રણમાંથી કોઈપણ એક વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે.
- એકવાર મૂળભૂત વિગતો ભરાઈ ગયા પછી, એક સ્વીકૃતિ નંબર જનરેટ થાય છે
- અરજદારે અંગત વિગતો ભરવાની હોય છે અને 60 વર્ષ પછી પેન્શનની રકમ નક્કી કરવાની હોય છે. અહીંના નાગરિકે પણ યોજના માટે યોગદાનની સીમા નક્કી કરવાની હોય છે.
- એકવાર અરજદાર વ્યક્તિગત વિગતો માટે ‘પુષ્ટિકરણ‘ કરે છે, અરજદારે નોમિની વિગતો ભરવાની જરૂર છે
- વ્યક્તિ અને નોમિનીની વિગતો સબમિટ કર્યા પછી, વ્યક્તિએ NSDL પર ઈ-સહી માટે વેબસાઇટ પર રીડાયરેક્ટ કરવામાં આવે છે.
- એકવાર આધાર કાર્ડનો OTP ખરાઈ કર્યા પછી, અરજદારે A.P.Y. માં નોંધણી સફળતાપૂર્વક થઈ જાય છે
અટલ પેન્શન યોજનામાં ઓફલાઇન અરજી કરવા માટે નીચે આપેલ સ્ટેપ અનુસરો:
60 વર્ષો પહેલા બહાર નીકળવાની પ્રક્રિયા:
- અટલ પેન્શન યોજના એકાઉન્ટને બંધ કરવા માટે એક (સ્વૈચ્છિક નિકાસ) ફોર્મ અને અન્ય દસ્તાવેજ સંબંધિત અટલ પેન્શન યોજના – સેવા આપત્તી શાખામાં જમા કરવાનું રહેશે.
- આ સાઈટ પર www.npscra.nsdl.co.in ફોર્મ ઉપલબ્ધ છે.
- અટલ પેન્શન યોજના ની સેવા આપતી શાખા પાસેથી ફોર્મ મેળવી શકો છે.
અટલ પેન્શન યોજના, વિશેની માહિતી અંગે કોઈ પ્રશ્ન હોય તો Comment માં લખી અમને જણાવી શકો છો. અમે તમારા પ્રશ્નનો જલદી જ જવાબ આપીશું.